Training at the dojo of Ishido Sensei. FOTO: BINH TRAN
De geschiedenis van de oude stijlen is uitermate complex: het onoverzienbare patroon van aanpassing, naamsverandering, opsplitsing en overname laat zich nog het beste vergelijken met de ontwikkelingen in het bedrijfsleven. In de Musô Shinden Ryû, die rond het midden van deze eeuw werd vastgelegd door Nakayama Hakudô, vind je de sporen van die geschiedenis terug in de vorm van verschillende reeksen kata's, die onderling behoorlijk verschillen. Het leren van die reeksen is een reis die je steeds verder in het verleden voert.
Wanneer je de Seiteigata redelijk beheerst, begin je aan de Shoden ("beginonderricht"). Deze twaalf kata's vormden oorspronkelijk het iaijutsu van de Ômori Ryû, en werden in de eerste helft van de achttiende eeuw bedacht door Ômori Rokurozaemon Masamitsu. In deze reeks vind je ook Juntô, een kata waarin je de technieken uitvoert die nodig zijn om te assisteren bij seppuku. Dat wil zeggen: je hakt het hoofd af van degene die rituele zelfmoord pleegt. Het voornaamste kenmerk van de Shoden is dat op één na alle kata's beginnen in seiza ("correct zitten").
De volgende stap heet Chûden ("middenonderricht") ofwel Hasegawa Eishin Ryû, genoemd naar Omori's leraar Hasegawa Chikaranosuke Eishin. Op de laatste na beginnen al deze tien kata's vanuit tate-hiza ("staande knie"). Deze manier van zitten was een erfenis uit de tijd dat Japan voortdurend in een staat van burgeroorlog verkeerde. In tegenstelling tot seiza is het in tate-hiza wèl mogelijk om snel naar achteren te ontwijken, en daarom had deze positie destijds de voorkeur. Bij de Chûden zie je verschillende kata's waarin de tegenstander van heel dichtbij wordt uitgeschakeld; daarbij ondersteunt de linkerhand vaak de kling van het zwaard.
Na de Chûden volgt de Okuden ("verborgen onderricht"), bestaande uit twaalf staande kata's en een reeks van acht die vanuit tate-hiza beginnen. De Okuden gaat terug op Jinsuke Shigenobu, die rond 1600 leefde. Het iaijutsu van deze man had zoveel invloed, dat er naast de Musô Shinden Ryû nog tweehonderd andere stijlen zijn die hem als grondlegger zien. De kata's zijn vaak gericht op heel specifieke situaties, zoals een hinderlaag op een donker pad of een gevecht onder een lage poort. De Musô Shinden Ryû houdt niet op bij de Okuden, maar dat zal mettertijd wel blijken...
